Forumo

Universitata studento mia planas magistriĝi per kompara studo inter la manieroj de transpreno de modernaj uson-anglaj terminoj en la nederlandan kaj Esperanton: prunte (t.e. en Eo: neologisme), prunttraduke (en ambaŭ kazoj rolas la naturo de la fonologiaj kaj morfologiaj adaptoj), kunmetaĵo el ekzistantaj elementoj, elekto de alia pruntedona lingvo, malsamaj rapidecoj de enradikiĝo, k.s. Jen listo de vortoj, kies Esperantan ekvivalenton li ne (jam) trovis kaj por kiuj li ŝatus ricevi direkton al iu fonto aŭ rektan sugeston. En pluraj kazoj mi povus ensalti mem, sed mi preferas demonstri la uzindecon de nia forumo kaj la esperatan tutmondan eĥon, per kiu la finstudonto ornamos sian laboraĵon. Tre koran antaŭdankon al ĉiuj pro via helpo! Jen sekvas la listo, kun la 'kampoj' por helpi vin en eventuale dubiga kazo:
El ‘aparatoj’: gadget, hi-tech
El ‘aŭtoj’: all-risk insurance, oldtimer
El ‘laboro’: spindoctor, trendwatcher
El ‘komputiloj’: num-lock, spellchecker
El ‘kosmetiko’: peeling, wellness
El ‘narkotikaĵoj’: drugsrunner, spacecake
El ‘ekonomio’: break-even, cashflow
El ‘manĝado kaj trinkado’: coffee pad, wrap
El ‘kino’: sneak preview, special effects
El ‘fotografio’: fotoshoot, zoomcamera
El ‘interreto’: live-stream, spyware
El ‘vestaĵoj’: bodywarmer, snowboot
El ‘arto’: body art, tribal (tattoo)
El ‘aviado’: no-fly zone
El ‘medicino’: facelift
El ‘homoj ‘: first lady, midlife crisis
El ‘muziko’: stage diving
El ‘nelaboro’: boxspring, power-nap
El ‘instruado’: minor, whiteboard, writer's block
El ‘sporto’: sliding, team building
El ‘telefonio’: handsfree, smartphone
El ‘turismo’: economy class, fly-drive
El ‘televizio’: reality show, talkshow
El ‘ceteraj’: blind date, one night stand, high five, x-factor

Wim Jansen
Porinforme: temas pri studento pri la angla lingvo, kiu antaŭ du jaroj sekvis mian kurson pri interlingvistiko, kaj kiu intencas magistriĝi en aŭgusto ĉi-jare.

Pluraj el ili ja jam troviĝas en la Komputeko (www.komputeko.net) kiu iĝis iusence normiga vortaro por la fako de komputiko kaj kelkaj parencaj. Ĉu ne li jam konsultis ĝin? Ĝi estas la ĉefa gvidilo ekz. de la tradukantoj de Ubuntu Linux, kies esperantan version mi ĉiutage uzas

num-lock estas "nombra baskulo" (laŭ KDE), sed ŝajne pli ofte aperas simple "Num Lock".
spellchecker estas "literumilo" - pri tiu mi povas ĵuri, mi ja mem verkis unu kiel mian bakalaŭran studlaboraĵon Alternativaj tradukoj (sed sentataj de mi kiel malpli oftaj) estas "literumkontrolilo" aŭ "literumada kontrolilo". Denove tion konfirmas ankaŭ Komputeko.

La teknologio streaming normale nomiĝas "elsend(o)fluo", kion Komputeko konfirmas. Por live-stream mem angla Vikipedio montras simple al streaming, kaj kvankam eblus aldoni la adjektivon "senpera" aŭ "rekta" (traduko de live laŭ Komputeko), mi nenie trovis aserton de tiu kombinaĵo.
spyware estas "spiona programaro" (analogie al software = "programaro" - sendube laŭ Komputeko

Por "spell-checker" mi legis ie 'vortkontrolilon', sed bedaŭre mi ne transskribis kie... Aliajn vortojn unuavide mi neniam uzis Esperante ĝis nun, do simple neniam pripensis.

Enkapiĝis al mi traduk-ebleco pri "smartphone", t.e., tuŝtelefono, kiu analogas al la jam uzita poŝtelefono. Laŭ mi la ĉefa malsimilaĵo inter poŝtelefonoj kaj tuŝtelefonoj estas en la uzinterfaco: tuŝtelefonon oni uzas ĝuste tuŝante la kristalan ekranon, ekzemple en iPhone aŭ Androida tuŝtelefono (Androido estas Gugla operaciumo por poŝiloj).

Kompreneble, temas pri propono: mi ne scias, se la komunumo de TEJ-anoj jam uzas stabilan Esperantigon.

Pri traduko de anglaj vortoj, mi proponas kelkajn:
peeling: haŭto-skrapado
wellness : bonfarto, bonfarteco
break-even: ekvilibro-punkto(?)
photoshoot: fotoŝoto
zoomcamera : zomfotilo
body art : korpa arto
tribal(tattoo): tatuado, tatuaĵo
face lift: vizaĝo-haŭtotiro
first lady: Unua Damo
midlife crizis: mezaĝo-krizo
stage diving: mergiĝo, staĝa mergiĝo
power-nap: potenco-dormeto(?)
minor: neplenaĝulo
writer's block: skribo-bloko
sliding: glitado
handsfree:senmanuzebla
x-factor: variablo,ikso-faktoro
bodywarmer: varmgarda vestaĵo
snowboot: neĝoŝuo
cashflow: kontanta monfluo (elfluo, enfluo)
Ĉiuj vortoj en la angla estas rimarkeble mallongaj, kaj pro tio ili trudas sin en la ĉiutaga vivo. Tamen la alia problemo estas ke, kiam oni trovas ilin sen la kunteksto, ili ne estas sufiĉe detal-donantaj kaj bezonas pliajn klarigojn por efikaj kompreno kaj traduko.