Novaĵoj

Memorkonferenco okaze de la 100-jara jubileo de István Szerdahelyi

La Katedro pri Aplikata Lingvistiko kaj Fonetiko de la Budapeŝta Universitato Eötvös Loránd (ELTE) kaj la Interlingvistikaj Studoj de la Poznana Adam-Mickiewicz-Universitato (AMU, en Pollando) kune organizis tuttagan memorkonferencon en ELTE, la 18an de oktobro 2024 por rememori pri la agado kaj atingoj de prof. Szerdahelyi (1924-1987), fondinto kaj gvidanto de la Esperanto-fako de ELTE (1966-87), instituciiganto de universitataj instruado kaj esplorado de esperantologio kaj interlingvistiko.

Vicdekanino de la Filologia Fakultato, prof. Judit Bóna malfermis la aranĝon. La lokon de Szerdahelyi en ELTE skizis la estrino de la Katedro pri Aplikata Lingvistiko kaj Fonetiko (posteulo de la iama Katedro pri Teoria kaj Aplikata Lingvistiko), prof. Zsuzsa Vladár (kiu pro malsano ne povis aperi) kaj laŭtlegis la tekston la ekskatedrestrino, prof. Mária Ladányi kiu poste gvidis la prelegsesion. Prof. Ilona Koutny, gvidanto de la Interlingvistikaj Studoj, disĉiplo kaj iama posteulo de Szerdahelyi rememoris persone kaj oficiale pri lia internacia rolo, legis partojn el la salutvortoj de la gvidantoj de la Akademio de Esperanto, ILEI kaj Literatura Foiro. Rememoris pri Szerdahelyi ankaŭ Anna Besenyei, iama studentino, nun vicprezidanto de HEA kaj menciis la rilaton inter Szerdahelyi kaj HEA. Partoprenis la konferencon ankaŭ la filo, dro Balázs Szerdahelyi (sur la maldekstra foto) kun sia familio kaj vivigis kelkajn interesajn scenojn el la vivo de sia patro. Li parolis ankaŭ pri lia vasta lingvoscio.

Ilona Koutny malfermis la prelegsesion prezentante Szerdahelyi kiel interlingviston kaj esperantologon, montrante kiuj liaj temoj estas vojmontraj ankaŭ por la aktuala esplorado. Ŝi ĵus eldonis libron el kelkaj liaj gravaj artikoloj kiuj nun estas rete alireblaj. Katalin Horváth, iama kolegino de Szerdahelyi en la Lingvistika Katedro, kiu lernis Esperanton por povi gvidi kurson pri lingvistiko kadre de la esperantologiaj studoj. Ŝi rememoris pri li kiel homo kaj lingvisto, menciis la rolon de Esperanto en lingvistiko. Balázs Wacha (Blazio Vaha), lingvisto, traktis kelkajn esperantologiajn problemojn esploratajn fare de Szerdahelyi, klarigis ilian ĝustecon kaj lian aplikon en la instruado en la Esperanto-fako. Li atentigis pri lia nefinita disertaĵo pri planlingvoj kiu meritus publikigon.

Éva Tófalvy, kiu verkas esperante kaj hungare, komencis la posttagmezan sesion ligante Szerdahelyi 100 kun Szathmáry 50. Ŝi malkaŝis interesajn faktojn el la vivo de la hungara verkisto (1897-1974), kiu verkis ankaŭ esperante. József Horváth analizis la problemojn de la esperanta leksikografio komparante la Hungaran-Esperantan mezan vortaron de Szerdahelyi & Koutny (1996) kun siaj vortaroj, atingeblaj rete. Iván Bújdosó, iama instruisto de la Esperanto-fako, parolis pri Szerdahelyi kiel homo, instruisto, pri liaj verkoj kaj la sorto de la Esperanto-fako, pri signifaj esperantistoj kiuj elkreskis el ĝi kaj agadas en Hungario kaj internacie.

La lastaj 3 prelegoj koncentriĝis al instruado. Márta Kovács, kiu longe instruis Esperanton en mezlernejo, analizis la 5-landan pedagogian eksperimenton kiun Szerdahelyi gvidis en la 70-aj jaroj, por pruvi la facilan lerneblecon kaj lernfaciligon de Esperanto,. Ŝi menciis ankaŭ postajn similajn eksperimentojn. Marta Kovács prezentis ankaŭ la prelegon de Zsófia Kóródy (kiu ne povis ĉeesti), motoro de Interkultura Centro Herzberg, pri la lerneja instruado en la epoko de Szerdahelyi kaj nun. Krisztián Horváth, kiu pasintjare doktoriĝis pri lernolibroj de Esperanto en ELTE, en sia prezento analizis la lernolibrojn de Szerdahelyi.

La konferencan salonon plenigis iamaj studentoj kaj samtempuloj de Szerdahelyi, krome interesiĝantoj. La tagmeza paŭzo kaj la tempo post la riĉa prelega programo ebligis personajn rememorojn de la partoprenantoj pri la studenta tempo, kaj la varmkora kaj larĝscia profesoro kia estis István Szerdahelyi. Ni pluiru sur la vojo komencita de li!

Ilona Koutny