Forumo

Polaj antaŭnomoj havas sian oficialan formon, kiu ekzistas en dokumentoj kaj estas uzata dum oficialaj okazaĵoj, kutime kun la familia nomo, ĉe plenkreskuloj antaŭigata per la vorto "pan / pani" (sinjoro / sinjorino). Preskaŭ same oficiale sonas, kiam oni uzas solan antaŭnomon (en la plena formo) kun la vorto "pan / pani".
Ĉiutaga kutimo estas alia. Ekzemple mi estas "pani Małgorzata", kiam mi tre oficiale ricevas diplomon, sed por konatoj (ankaŭ por gelernantoj) mi estas "pani Małgosia" aŭ "pani Gosia" kaj por gekolegoj, geamikoj kaj gefamilianoj mi estas Gosia (por kelkaj Małgosia, kion mi ne tro ŝatas).
Do la longa nomo Małgorzata [maŭgo'ĵata], sentata kiel tre oficiala, iĝas Małgosia ['maŭ'goŝja] kaj Gosia ['goŝja].
La finaĵo "-sia" [~ ŝja] estas en Pollando tre populara: Barbara iĝas Basia, Joanna [jo'an-na] iĝas Joasia aŭ Asia, Antonina iĝas Antosia aŭ Tosia, Katarzyna [kata'ĵyna] iĝas Kasia, Czesława [ĉe'sŭava] iĝas Czesia, Krystyna iĝas Krysia, Zofia ['zofja] iĝas Zosia, Mirela iĝas Misia, Maria ['marja] iĝas Marysia ktp.
Mama (patrino) iĝas mamusia.
Kelkaj nomoj ricevas la finaĵon "-nia" [~ nja], kiu bonege funkcias ankaŭ en Esperanto. Anna iĝas Ania, Hanna iĝas Hania. Iam (ankaŭ dum la tempoj de Zamenhof) la finaĵo "-nia" estis tre produktiva en la pola lingvo, kaj tre ŝatata: Maria estis Marynia (tion ankaŭ mi uzis, kiam mia filino estis pli juna, kaj (malofte) uzas ĝis nun) aŭ Mania (tion mia filino totale malakceptas), Jadwiga [jad'viga] estis Jadwisia (ankaŭ Wisia) aŭ Jadwinia, mia patrino Teresa estis Terenia (ankaŭ Renia), miaj maljunaj onklinoj nomis min Małgonia aŭ Gonia, mama estis nomata mamunia ktp.
Nun la finaĵo "-nia" ĉiam kaj ĉiam malpli oftas, tamen estas uzata en la nomoj kun la litero "n": Ania, Hania, Frania (de Franciszka [~ franĉiŝka]) Renia (de Renata), Stenia (de Stefania [~ ste'fan-ja]), Kinia (de Kinga) ...

Estas en la pola lingvo ankaŭ multaj aliaj metodoj maloficialigi antaŭnomojn, sed mi mencios nur unu, kiu mirigas alilingvanojn. Tion, ke pola Alicja estas nomata Ala, pola Elżbieta [elĵ'bjeta] estas Ela kaj pola Urszula [ur'ŝula] estas Ula, povas kompreni ĉiu. Surprize Aleksandra neniam estas nomata Aleksandra aŭ Ala aŭ eĉ ne Sandra, sed ... Ola. Antaŭ nelonge okazis amuza konversacio inter amikino de mia filino kaj hispana junulino:
- Hi, what's your name?
- Ola.
- Hi. - What's your name?
- Ola.
- Hi. [...]
Ambaŭ knabinoj tute ne komprenis la reagon de la alia, ĝis kiam iu ne klarigis al ambaŭ, ke en la hispana "Hola" [ola] signifas la samon kiel "Hi" en la angla (Saluton), sed "Ola" estas pola knabina nomo.

Viaj klarigoj pri la prononcado estas tre utilaj por mi. Antaŭ jaroj iu skribis al la renoma germana semajna magazino „Der Spiegel“ demandante pri la ĝusta prononco de la familia nomo de Lech Wałęsa. La gazeto respondis ke ĝi estu prononcata [va’léza]. Tio tutsimple estis la germankonforma elparolo laŭ la skribmaniero „Walesa“. Daŭris jarojn ĝis germanaj ĵurnaloj danke al unikodo ktp sukcesis aperigi la ĝustan skribon. Mi skribis al „Der Spiegel“ ke la prononco estu „Wauensa“ kaj ke „en“ estu elparolata kiel la franca „in“ [ẽ] (espereble ĝuste). Oni respondis ke oni havis „poldevenan“ konsilanton. Mi senresponde asignis al „Der Spiegel“ pli malaltan nivelon koncerne la polan.

fringilla13 skribis:

tukero skribis:

Antaŭ jaroj iu demandis pri la ĝusta prononco de la familia nomo de Lech Wałęsa. [...] Mi skribis al „Der Spiegel“ ke la prononco estu "Wauensa" kaj ke "en" estu elparolata kiel la franca "in" [ẽ] (espereble ĝuste).

Pri la elparolo de nazaj vokaloj en la pola lingvo vi povas legi ĉi tie:
http://pl.wikipedia.org/wiki/Wymowa_samogłosek_nosowych
La vorto "przed" [pŝet] signifas "antaŭ".

Vi vidas, ke antaŭ la konsonanto "s" la naza vokalo "ę"ne estas elparolata kiel "pura naza e". La sono estas io inter [en] kaj pura [ę]. Oni priskribas ĝin [eų] - e kun naza u, sed laŭ mi vi povas elparoli ankaŭ [eŋ]. Do mi priskribus la elparolon jene: [va'ŭeŋsa].

Dankon pro la plisaĝigo. Bone ke mi ne daŭrigis la korespondadon.
Salutas Ĝeraldo

Ankaŭ la antaŭnomon "Lech" germanoj elparolas malĝuste - kiel [leç] (kun la mola Ich-Laut). Pola elparolo estas [leĥ], en kiu la sono ĥ estas malmola (Ach-Laut [x]), tamen ne tiom akra, kiel en la germana lingvo.

Kara Leandro!
Mi promesas skribi, kiam mi revenos hejmen post la sesio de la Interlingvistikaj Studoj, kiun mi ĝuste partoprenas en Poznań. Nun mi kuras al ARKONES (http://arkones.org/eo).
Salutojn, Gosia