Forumo

Kadre de la aranĝo Eŭropa Tago de Lingvoj ni lanĉas retan diskuton pri la flegado de nia lingvo. La bazo de la diskuto estas la debato inter Renato Corsetti akademiano kaj puristo kaj Jorges Camacho neologismema poeto kaj verkisto. La interesa kaj amuza debato okazis kaj estis filmita dum la Hispana Kongreso en Laŭrenco Eskoriala, en julio 2011.

Ni invitas vin spekti la debaton kaj partopreni en la reta diskuto kun voĉdoneblo pri la temo.
La debato estas anoncita kiel oficiala aranĝo de la lingva kampanjo de la Konsilio de Eŭropo, listigita sur ilia paĝaro kaj sekvata de la organizantoj. Ankaŭ tial estas grave ke vi partoprenu kaj ni povu poste anonci viglan aktivadon kaj multnombran partoprenon flanke de nia komunumo.
Informcele jen kelkaj rilataj informoj, kiuj estas menciitaj en la debato;
- Retejo de Bona Lingvo: Simplaj, samsignifaj vortoj
- Mava lingvo: neologismoj kaj malneologismoj en esperanto [1999]
- Neologismoj: en Vikipedio
Bonvolu lasi vian komenton sube kaj voĉdoni supre.
Jen la ligo al la filmo en la FILMEJO.

Vi pravis... mi fuŝis, kaj ne eblis, ke mi mem korektu ĝin por ne influi la voĉdonadon.
Nun programisto korektis ĝin.

Impeto al la enkonduko de novaj radikoj, estas ke multaj homoj deziras esprimi sin per vortoj similaj al tiuj de la propra lingvo. Estas nature, ke vorto en denaska lingvo ŝajnas perfekte esprimi ion. Kontraste, alia lingvo ne havas vorton por esprimi precize la saman aferon, kun ĉiuj nuancoj. Do, kial ne enkonduki novan radikon, por "riĉigi" la lingvon?

Tiu ŝajna logiko rapide gvidas al minimume du problemoj. Rapide aperas sortimento de radikoj, kiujn la uzanto taksas perfekte komuniki la intencon, sed kiuj komence komunikas nenion al Esperantistoj, kiuj ne konas tiun nacian lingvon. La plejparto de la parolantaro devas akiri la supozatan signifon el kunteksto aŭ difinoj, sed verŝajne neniam akiros la guston de la vorto, kiun ĝi havas por la enkondukinto. En la pli longa daŭro, se multaj enkondukantoj sukcesas, la lingvo akiros ĉiam pli grandan vortstokon, kaj iam havos pli da vortoj kaj sinonimoj ol kutima nacia lingvo. Tio ne estas bona afero por internacia lingvo.

Neeviteble, novaj radikoj eniros la lingvon. Necesas, tamen, ekvilibro, kaj zorga pripensado, ĉu nova radiko estas vere bezonata aŭ balasta. Ĉu ĝi harmonias al la trajtoj de Esperanto, speciale al la fleksebla vortformado? Aŭ ĉu ĝi restos izolita vorto, uzata nur en unu aŭ du formoj, kiu neniam fekunde kombinas kun aliaj radikoj kaj afiksoj? Kiam ni sentas la bezonon de nova radiko, ni pensu unue, due, kaj trie, kiel esprimi la koncepton per la nunaj lingvaj rimedoj.

La lingvo pli riĉigas, laŭ mia opinio, se la parolantaro lernas esprimi sin bone kaj bele en Esperanto per niaj bone elektitaj, limigitaj kaj elegantaj lingvaj rimedoj, ol per ĉiam kreskanta nacilingva vortostoko.

Nuntempe, la ĉefa influo al esperanto venas el eŭropaj lingvoj. Ni, kiuj parolas la portugalan, la hispanan, la italan, la francan devas esti tre atentaj por ne fali en tenton aldoni al esperanto vortojn el niaj lingvoj, ĉar ili estos ne kompreneblaj al homoj el aliaj lingvo-grupoj.
Ni konsideru, ke eble estonce la ĉefa influo al esperanto estos la ĉina, kaj tiam ni, eŭropa-lingvanoj ne sentus nin konforte provante diveni la signifojn de strangaj novaj ĉinaj radikoj.
Pro tio, ni ĉiuj devas klopodi uzi nur radikojn, kiuj en la tuta mondo estos komprenataj.

Ne ĉiam oni povas eviti tielnomatajn neologismojn. Ankaŭ nia lingvo daŭre disvolviĝas, ekz. laŭ la teknika progreso. Ĉu tuj estas ĉefkreanto de "malnova" nocio? Ofte vortoj internaciiĝas ekster nia volo kaj intenco. Tiujn oni povas transpeni de tempo al tempo, sed absolute ne senkritike. Tamen mi mem preferas uzi la tradiciajn esprimojn.