Forumo
Temoj / Tipaj lingvaj eraroj / Hungara lingvo
 |
 |
|
|
Se Zamenhof interpretis private (ne Fundamente) la transitivan verbon ”atingi”:
//”la akvo atingas ĝis la tegmento”// Nu, tiukaze, ĉerpante ”ideon” disde Z. ankaǔ mi uzos la verbon ”ekzameni” tiel, kiel ĝi devintus esti racie difinata jam tuj komence, en vortaro.  |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
DIRI (tr...)
”Ĉar tiele diras la Eternulo al la viroj de Judujo kaj Jersualemo: Plugu al vi novan plugokampon...” La supra frazo estas idiomaĵo, do gramatike erara frazo. Tian idiomaĵon ankaǔ hungaroj transprenis. La gramatike korekta (ne idiomaĵa) frazo estas la suba: ”Ĉar tion diras la Eternulo al la viroj de Judujo kaj Jersualemo: 'Plugu al vi novan plugokampon...' ” La verbo ”diri” funkcias transitive. Oni povas diri ion iel, aliel (laǔte, mallaǔte, verve, rapide, malrapide, balbute, ktp), do ĉiuj dirmanieroj respondas al la demandvorto: ”kiel?”. RESPONDI (tr...) ”via desegno ne respondas al la bezonoj de la revuo” (Zamenhofa tradukfrazo) La supra frazo estas denove idiomaĵo. La verbo ”respondi” estas gramatike erare uzita anstataǔ la ĝustaj, konvenaj verboj ”konformi”, ”kongrui”, ”akordiĝi kun”. korekte, ekz.: ”via desegno ne konformas al la bezonoj de la revuo” . . . . . . . . . . ”mi decidis respondi publike je ĉiuj viaj demandoj” (Z) Nu, oni povas respondi al demando (al ies demando), sed ne al homo, eĉ se oni ne tiel kutimas esprimi sin. Sekve, la gramatike korekta frazo esztas: ”mi decidis respondi publike al ĉiuj viaj demandoj” - aǔ tradicie (sed mi ne preferas tion): ”mi decidis respondi publike ĉiujn viajn demandojn” Sed tiu uzo de prepozicio, ”'ne respondas' ” (korekte: ne konformas) al la 14-a alineo en Fundamenta Gramatiko!La prepozicio ”al” tute konvenas tiucele, do estas nenecese uzi la ĵokeran prepozicion ”je”. . . . . . . . . . . ”li subite ĵetis sin genue kaj en tia plej nobla maniero: «Anna Andrejevna! ne faru min plej malfeliĉa homo! konsentu respondi al miaj sentoj, alie mi finos mian vivon per morto.” ('La revizoro'  Simile, kiel pli supre, la verbo ”respondi” estas gramatike erare uzita anstataǔ la ĝusta, konvena verbo ”reagi”. . . . . . . . . . . ”VOKI (tr....) "voku per plena voĉo, kaj diru: Kolektiĝu, kaj ni iru en la rfortikigitajn urbojn" (Jelermia, 4)” La supra frazo estas elipsa. La gramatike korekta (ne elipsa) frazo estas la suba: "voku ĉiujn (homojn) per plena voĉo, kaj diru: Kolektiĝu, kaj ni iru en la rfortikigitajn urbojn" La verbo voki funkcias transitive. Nu, jes, verkistoj kutimas ofte intence misatenti gramatikajn regulojn, por krei specialajn nuancojn, sed tion oni konsideru kiel idiomaĵojn, anstataǔ trakti ilin kiel gramatike korektajn formojn... * * * * * * ”Ne estas "eraro", tamen estas iom troa hungara tendenco emfazi la vorton *ne-* antaǔ verbo en maniero, kiu "forprenas akcenton de la postsekva verbo.” Decidi pri la loko de ”ne” rilate al verbo, ne estas afero pri emfazo, sed afero pri mesaĝo. Temas denove pri la plumpa difiniteco pri gramatiko, rilate al vortordo: ”Hieraǔ ne mi deĵoris en oficejo.” - deĵoris tie iu aliulo. ”Hieraǔ mi deĵoris ne en oficejo.” - mi deĵoris aliloke. ”Hieraǔ mi ne deĵoris en oficejo.” - eble deĵoris tie neniu. ”Mi ne hieraǔ deĵoris en oficejo.” - mi deĵoris tie alitage. La mesaĝoj de tiuj kvar supraj frazoj estas diferencaj. Tute ne temas pri emfazo, sed pri konkrete apartaj mesaĝoj. Sed en la subaj frazoj jam temas pri emfazo: ”Hieraǔ ja ne mi deĵoris en oficejo.” - deĵoris tie ja iu aliulo. ”Hieraǔ mi ja ne deĵoris en oficejo.” - mi certe ne deĵoris tie, eble neniu. Jen sube, korekte emfazite tiuj modelfrazoj: ”Mi ja ne komprenas, kion vi volas diri per tio!” ”Ni ja ne subtenas tian taktikon!” |
|
|
