Forumo

Daniel, interese.

Tamen pardonu, certa mia amiko (profesia matematikisto) antaŭ 20 jaroj en alia (ruslingva) intelekta ludo diris, ke li havas teorion/ sistemon, kiel gajni... k komplete fiaskis.

Do... (cetere, mi gratulas vin okaze de la unua gajnita poento

Vi bazas vin sur malĝustaj principoj. Kiu tute nenion scias pri la temo - tiu simple ne ludas. Premi butonojn tuthazarde - nepre ne donos indan rezulton (kvankam iam povas okazi hazarda sukcesa trafo). Ĉiu ludanto supozas (ne ĉiam prave), ke li ja ion scias. Gravas ankaŭ psikologio: ofte unu respondo diferencas de ĉiuj ceteraj, k tio povas esti "ŝlosilo" - sed ne ĉiam. Iam oni devas elekti la plej malversimilan varianton. Kaj sufiĉe ofte aperas demandoj, postulantaj tute elementajn sciojn, kiujn havas ĉiu e-isto, eĉ komencanto (sed nee-istoj tion povas ne scii).
Mi ne rajtas citi konkretajn demandojn, sed ĉiu povas mem ion rememori...

Kaj la riskemon influas ankaŭ komparo de la rezultoj kun proksimaj konkurantoj (kiu ludas dum longa tempo, tiu jam rekonas plurajn nomojn, eĉ se ne konas la homojn en realo). Precipe tio gravas fine de monato.
Nu, k ankaŭ - simpla lud-pasio iam instigas riski malgraŭ racio...

(Daŭrigo)

Sed eĉ tiu, kiu planas aleatore elekti iun ajn respondon, eble ne povas kalkuli probablecon kvazaŭ ĉi tiu estus kubĵeta ludo. Ĉar ĉe kubĵetado oni almenaŭ scias ke ekzistas unu bonŝanco inter ses, sed en Risko eble la kvanto da proponitaj respondoj ne estas fiksita (eble jes, sed mi ankoraŭ ne sufiĉe ludis, por povi tion aserti aŭ nei).

Supozante ke la kvanto da proponataj respondoj estas fiksita, tiam la ebleco aleatore trafi la ĝustan respondon estas 1/k, kie k = kvanto da proponataj respondoj.

Tiamaniere oni facile povas kalculi la matematikan esperon de ĉiu strategio, kaj elekti tiun, pri kiu kalkulas la pli alta rezulto. Pri tio mi jam skribis en mia unua mesaĝo en ĉi tiu konversacio.

Sed en aliaj kazoj, ni jam eniras situacion de necerteco, mallumeco, nebuleco, aŭ kiel ajn vi deziras nomi ĝin: kiam ni konas la eblajn strategiojn, la eblajn naturstatojn, la rezulto de la kongruo de ĉiu strategio kun ĉiu naturstato, sed ne nur ne scias kiu naturstato okazos, sed eĉ ne la probablecon de la okazo de ĉiu naturstato.

Ne ekzistas ununura kriterio universale valida por solvi tian problemon. Jen kelkaj, kiujn oni povus uzi:

1) Egalprobableco: se ni ne scias kio okazos, ni supozu ke ĉia naturstato egale probablas. Tio estas, ke mi havas egalan probablecon trafi aŭ maltrafi. Tiu kriterio ŝajnas al mi tre naiva kaj utila nur en malmultaj kazoj.

2) Pesimismo: ĉar la universo estas kontraŭ mi, ĉiam okazos tio plej malbona. Se mi riskas, mi maltrafos kaj perdos 2 poentojn. Se mi retiriĝas... nu, ambaŭ naturstatoj donos al mi la saman (nulan) rezulton. Kaj konsiderante ke 0 estas pli granda ol -2, mi elektos retiriĝi.

3) Optimismo: ĉar mi fidas je mi mem, mi konsideras ke ĉiam okazos la plej bonan. Se mi riskas, mi gajnos 10 poentojn. Se mi retiriĝas, la rezulto estos nula. Kaj ĉar 10 estas pli granda ol 0, mi elektos riski.

4) Kriterio de malpli granda lamento (aŭ oportunkosto). Oportunkosto estas tio, kion oni perdas pro tio, ke oni elektis strategion malsaman ol tiu plej bona. Se mi trafus la respondon kaj retiriĝus, mi perdiĝus la oportunon gajni 10 poentojn. Se mi maltrafus kaj riskus, mi perdiĝus 2 poentojn kompare kun la tiukaze preferinda strategio (retiriĝi). Oni do elektas tiun strategion, kiu korespondas al la plej malgranda oportunkosto. En nia ekzemplo, oni elektus riski (kies plej granda oportunkosto estas 2, kompare al retiriĝo, kun 10). Nur kiam oni ne havas poentojn antaŭe akumulitajn en la monato, la du strategioj estos egale elekteblaj; en ĉiuj aliaj okazoj, la oportunkosto pro retiriĝo estos pli granda ol tiu por risko, kaj do oni riskos.

5) Pritakso de probableco: tiu estas, miaopinie, la plej racia pritrakto de la problemo. Per tiu metodo, ni intencas alproksimiĝi, kiom eble plej ekzakte, al la situacio de probableca decido. Tiucele, ni atribuas probablecon al ĉiu naturstato kaj poste elektas tiun kun la plej alta matematika espero. Sed kiel pritaksi tiun probablecon? Mi konsideras du manierojn:

5.1) Intuicie: se oni fidas sian instinkton, oni povas intuicie diri ke trafprobableco estas x, kaj kompreneble la probableco ne trafi estas 1-x. Eble virinoj ŝatus ĉi tiun metodon, pro la fama "ina intuicio". Io kio, kiel ĉiu scias, estas onidira, fabula, superstiĉa, nescienca, nepruvebla - kaj preskaŭ neeraripova.

5.2) Tiuj el ni kiu apartenas al la vira duono de la homaro kaj ne ricevis tian intuician scipovon, povas utiligi iun el la jenaj statistikaj metodoj:

5.2.1) Tiuj, kiuj havas ian konon pri Esperanto, Esperantujo kaj esperantaĵoj, povas fari statistikon pri siaj trafoj kaj maltrafoj. Ju pli da rezultoj oni enkalkulos, des pli proksima estos la frekvenca distribuo al la probableco trafi la venontan demandon.

5.2.2) Por tiuj, kiuj simple respondas aleatore kvazaŭ ili kubĵetus, kio gravas estas la kvanto da proponataj respondoj, kiuj ankaŭ povas esti entabuligitaj por kalkuli la meznombron, kaj do pritaksi la eblon trafi kiel la inverso de tiu meznombro.

Nu, mi esperas ke per ĉi tiuj mesaĝoj mi atingis mian celon (t.e. pasigi la tempon ĝis la sistemo denove permesas al mi dozon de la Risko-drogo).

Ĝis baldaŭ!

Daniel

Ĉu vi ricevis nur unu poenton? Eble vi miskomprenis, ke oni ne ricevas poenton por la tria demando. Se vi ĝuste respondas al la tria demando la poentoj por la du unuaj demandoj duobliĝas. Do se vi bone respondas al la unua kaj tria demando vi ricevos 2 poentojn, se vi bone respondas al la 3 demandoj vi ricevos 4 poentojn.

Tamen oni ankaŭ povas elekti la plej facilan kategorion unue por povi vidi la trian demandon, alie vi eble ne atingos la trian demandon kaj demandoj kiujn vi ne sukcesis respondi povas reveni post 3 monatoj, do por la estonteco estas pli bone se vi jam vidis multajn demandojn, do ĉu vi tuj volas havi kiel eble plej da poentoj aŭ ĉu vi laboras por la estonteco? Ja estis momento kiam mi pensas, ke mi havus pli da poentoj se mi ne riskus la trian demandon, sed ludante la trian demandon mi pligrandigas la probablecon ke mi havos demandon kiun mi jam vidis antaŭe.

danielcg skribis:

Laŭ mia nuna kompreno, la tria demando ne donas poentojn per si mem, sed nur duobligas tiujn gajnitajn en tiu tago en la antaŭaj du demandoj. Tiel, kion oni povas gajni estas ĝuste samvalora kiel tio, kion oni povas perdi. Ŝajnas logike.

(...)

Miaopinie, al tuthazarda ludanto neniam kunvenus riski. Sed al tiuj, kiuj almenaŭ iagrade fidas sian konon, povas konveni riski kiam ili taksas ke la ebleco trafi estas pli ol 50 %.

Ĝuste tiel.

Cetere, kvanto de elekteblaj respondoj povas varii de 2 ĝis 6 (aŭ eble eĉ 7, mi ne memoras ĝuste), k iuj el la variantoj povas esti tute absurdaj, do iam oni reale elektas inter 2 aŭ 3 variantoj inter proponataj 5-6.